Ses dalgalari motordaki egzoz valflari açildigi anda disariya yüksek basinçla çikmak isterler. Disariya atilan yanmis gaz artiklarinin arasinda ses dalgalari ilerler ve disarida insan kulagina çarpip kulak zarini titrestirirler. Biz de bunu ses olarak algilariz. Bu noktada insan kulagi iki seye dikkat eder; bunlar ses dalgasi frekansi ve havanin basinç seviyesidir. Yüksek frekans motorun yüksek devirde çalismasiyla yani ses dalgasi sikliginin arttigi anlarda ortaya çikar. Yüksek hava basinç seviyesi de ses dalgalarinin havanin genis bir alanina yayilip ta kulaga gelmesine isaret eder. Yani yüksek ses anlamina gelir.

Insan kulagina zarar veren frekans ve basinçtaki bu ses dalgalarini engellemek veya seviyesini düsürmek için egsoz sistemi gelistirilmistir. Ses dalgalari birbiri üzerine binip artarak ilerleyebilir veya karsi karsiya gelip birbirlerini sönümleyebilirler. Bu iki özellik de modern teknoloji alanlarinda siklikla kullanilmaktadir. Egsozdaki sistem de birbirini sönümleyen ses dalgalarinin hareketidir.

Yanda görüldügü üzere, egsozun içerisi birbirini engelleyen ses dalgalari olusturacak ve buna yönlendirecek sekilde tasarlanmistir. Motordan çikan egsoz giris borusundan içeri girer. Ses dalgalari yüzlerce küçük deligin bulundugu giris borusundan çikip, çikis borusundaki küçük deliklerden geçer ve disari çikarlar. Bu esnada karsi duvardan yansiyan ses dalgalari ise, dairesel genis delikten geçerek geri yansirlar. En arkadaki yankilayici odasina giren ses dalgalari burada birbiri üzerine yansiyarak sönümlenirler. Bu olay motorda yanma odasinda gerçeklesen her patlama çevrimi için gerçeklesir yani ses bir balon patlamasi sesi gibi darbeli ve ani sekilde yayilirarak her seferinde burada engellerden yansiyip birbirlerine çarparak sönümlenir. Daha sonra çikis borusundan oldukça azaltilmis olarak disari çikarlar.

Paslanmaz çelikten imal edilen egsoz borulari minimum ses çikisi ve maksimum performans dengesi gözetilerek üretilir. Yanma odasinda olusan gaz disariya ne kadar rahat çikarsa, aracin yanma odasinda biriken artik gaz miktari o kadar düsük olurve motor daha rahat nefes alip performans yükselir. Çünkü yanma odasi içerisine alinabilecek temiz hava miktari artmis olur, dolayisiyla yanma daha kuvvetli gerçeklesir. Fakatbu durumda ses daha az absorbe edilebildigindenses çikisi artar. Bunu en optimum seviyede ayarlayabilen otomobil üreticileri basarili olurlar.

Her silindirden gelen yanmis gazlar tek bir egsoz borusuna baglanip egsoz manifolduyla susturucuya gitmesine izin verilir. Susturucuda sönümlenen ses ve artik gazlar son olarak disari atilirlar. Çift egsoz çikisi olan araçlarda tek borudan gelen artik gazlar ikiye ayrilirlar ve iki ayri susturucu ile daha verimli sekilde disari atilirlar. Ses miktarinda bir azalma görülmese de, ayni ses oraniyla daha iyi gaz çikisi saglandigindan motor performansi üzerinde etkilidir.

Motorda yanan gazlar manifolddan egzoz bogazina gelir. Eger araçta varsa katalitik konvertörde zehirli gazlardan bir miktar arindirilip borular yardimiyla egzozdan disari tasinir.

Egzoz Nedir ve Nasil Çalisir

Egzoz Manifoldu Nedir?

Silindir içinde yanmis gazin çikis borusudur. Silindir sayisina genellikle 4 adet olan silindirden çikip egzoz bogazinda birlesen borudur. Genellikle dökme demirden yapilir.

Egzoz Çalisma Sistemi

Egzoz borusundan içeri giren ses dalgalari yüzlerce küçük deligin bulundugu giris borusundan girip, çikis borusundaki küçük deliklerden geçer ve disari çikar. Bu sirada karsi duvardan yansiyan ses dalgalari dairesel genis delikten geçerek geri yansir. Yankilayici odasina giren ses dalgalari birbiri üzerine yansiyarak sogurulur. Sonrasinda da çikis borusundan azaltilmis olarak disari çikar. Çift egzozlu araçlarda tek borudan gelen gazlar ayrilarak iki ayri susturucu ile verimli bir sekilde disari atilir. Ses oraninda bir degisim olmasa da ayni ses oraniyla verimli gaz çikisi saglanarak motor performansi saglanir.

Egzoz Imal Edilmesi

Yapilacak boyutlarda çesitli kalinliklarda sac ve dikisli borulardan meydana gelir. Egzozun yapisina göre ya tam preste kalibi üretilir ya da önce sac kivirma silindirinde sekli verilir. Eger silindirde sekil verilmisse  buna alt ve üst kapaklar pres yardimiyla sekil verilir. Asil önemli kisim ise egzozun içidir. Biz egzoz alirken sadece dis yapisina bakarak egzozun kalitesi hakkinda fazla bir bilgi veremeyiz. Içine delikli borular yerlestirilir ve kalan kisim Izocam gibi yalitkan bir malzeme ile doldurulur , gelen gaz bu borular vasitasiyla egzoz içinden geçirilip yalitim malzemesi sayesinde sesin absorbe edilmesi saglanir.

Paslanmaz çelikten imal edilen egzoz borulari yüksek performans ve düsük ses çikisi göz önüne alinarak üretilir. Yanma odasinda biriken gaz ne kadar rahat çikarsa odada biriken artik gaz miktari o kadar az olur. Motor performansi yükselir. Yeni teknoloji ile üretilen egzoz borulari motor performansini arttirdigi gibi yakit tasarrufunda da verimli olarak kullanilmaktadir.

Günümüz otomobil üreticileri insanlarin kulagina güzel gelen frekanslari saptayarak bu frekanslara yakin seslere ulasmaya çalismaktadir.