Buharlastirici (evaporatör, evaporatör veya sogutma serpantini), sogutma sisteminde, sogutucu akiskanin sivi olarak girip buharlasarak gaz olarak maddeden çekildigi bölümdür. Sogutucu, evaporatörün kanallarina girince isiyi, sogutulan maddeden sogurur ve isiyi ortamdan absorbe ederken de kaynamaya baslar ve buharlasir.

Sogutma sistemlerinde kullanilan buharlastiricinin bir diger adi da evaporatördür. Buharlastiriya sogutma serpantini de denir.Buharlastirici; sogutma sisteminde, sogutucu akiskanin sivi olarak girip buharlastiktan sonra gaz olarak çiktigi bölümdür. Sogutucu akiskan, evaporatörün kanallarina girince isiyi, sogutulan maddeden yada ortamdan sogurur ve isiyi ortamdan absorbe ederken de kaynamaya baslayarak buharlasir. Bu islemler sonucunda evaporatör, tüm sistemin genel amaci olan sogutma olayini gerçeklestirir.

Evaporatör Çesitleri Nelerdir?
Kullanicilarin ihtiyaçlarina cevap vermek amaciyla çesitli evaporatör tipleri gelistirilmistir. Vantilatörlü, serpantinli (fanli) veya cebri konveksiyonlu tip evaporatör en çok kullanilanlardandir. Ek yeri olmayan boru tesisati, kenarlarindan birbirine kaynakli iki metal plakanin arsina yerlestirilir. Plakalarin arasinda kalan boslukta vakum olusturularal sogutma saglanir. Bu plakalar, gruplanarak sogutucuya bir seri akis kalibi olusturan raflar halinde de monte edilerek de kullanilirlar. 

Evaporatörlerin Kullanim Alanlari Nelerdir?
 
evaporatörler, seri üretimin oldugu yerlerde kullanilan küçük buzdolaplari, dondurucular ve soda kaynaklari gibi ihtiyaçlar için yaygin olarak kullanilmaktadir. Plakali tip evaporatörler; sicaklikligi düsük olan depo mahallerinin tesis edilmesinde de gruplar veya kümeler halinde monte edilerek de kullanilirlar.Bu tip, kullanim ihtiyaçlarina bagli olarak, kullanilan sogutucu akiskan borulari seri veya paralel seklinde baglanabilir. Plakali tip evaporatör, soguk muhafazali kamyon ve gemi depolarinda kullanilabildigi gibi sogutulmus ve dondurulmus gida ürünlerinin muhafazasi için de kullanilmaktadir.Çiplak borulu tip serpantin, bakir boru kullanilan küçük evaporatörlerdir. Çiplak borulu serpantin, hava veya bir sivinin sogutulmasi ihtiyaci için kullanilabilirler. Çelik boru, sogutucu olarak amonyak kullanilan sistemlerdeki evaporatörlerde veya baska tip sogutuculari bulunduran büyük evaporatörlerde kullanilir. Ince bir hava tabakasi, bir yalitici gibi davranarak ve öncelikle yüzey alanina ve sicaklik farkina bagli olan isi transferi islemini yavaslatarak, bir serpantinin yüzeyine yapisir. Bu ince hava tabakasinin neden oldugu iletim kaybinin üstesinden gelmek veya dengelemek için kullanilan metotlardan biri, yüzey alanini arttirmaktir. Bunun için evaporatör borularina kanatçik eklenir. Kanatçiklarin eklenmesi hava tabakasini bertaraf etmez, hatta yapisici alani arttirir, ancak isi transferi içinde, serpantinin boyutunu arttirmaksizin daha fazla yüzey alani saglar.Hava filminin sebep oldugu isi transfer kaybini önlemenin diger bir yolu, havanin evaporatör boyunca hizli hareket etmesini saglayacak bir fan veya vantilatör eklemektir. Bu tip evaporatör cebri sogutmali evaporatördür. Serpantinin tasarim ve kullanimina bagli olarak, fan, havali serpantin boyunca hareketini, ya havanin indüklenmesiyle ya da zorla sirküle edilmesiyle saglar. Bir fan kullanilmasi hava akisini ve havadan serpantinin içindeki sogutucuya olan isi transferini arttirir. Çünkü büyük miktarda hava serpantinin yüzey alaniyla temas edecektir. Pek çok serpantin imalatçisi, isi transferi ünitelerini sasirtmali boru siralari seklinde tasarlamislardir. Böylece, bir vantilatörün kullanilmasiyla daha çok hava hacminin, ya boru yüzeyiyle ya da ona bagli kanatçiklarla temasi saglanmis olur. Serpantindeki cebri veya indüklenmis hava hareketinin sonucu, belli bir sürede daha çok havanin isisini, serpantin içindeki sogutucuya birakmasi saglanir.Sivi sogutmali serpantinler; aynen hava sogutmali serpantinler gibi, kullanim ve uygulama alanlarina bagli olarak çesitli sekilde tasarlanmistir. Sivilarla metaller arasinda, hava ile metaller arasinda oldugundan daha büyük isi transferi oldugu için, bir sualti serpantininin, benzer kosullar altinda, bir hava sogutmali serpantinin birkaç kati isiyi çekme kapasitesi vardir